Articles

Jack LONDON - Konstrui fajron (1908)

Image
    Jack LONDON   Tiu novelo de Jack London estis jam tradukita en esperanto de la esperantista klubo de Agen kaj publikigita de SAT en 1984. Bedaŭrinde, tiu traduko estis farita laŭ la franclingva versio de Louis Postif, kies tradukoj estis fakte reverkaĵoj tre kritikindaj. Tial la versio de la esperantistoj de Agen eble bone tradukis Louis Postif, sed ne spegulas la stilon nek la ritmon de la originala teksto de Jack London, foje aldonas frazojn kaj eĉ ideojn, kiujn la originala teksto ne enhavas. Por komprenigi kia diferenco okazas, jen ekzemplo tirita el la unuaj paragrafoj de la teksto, kaj ĝi ne entenas la plej strangajn aferojn de tiu traduko: Originala teksto: He was a new-comer in the land, a chechaquo, and this was his first winter. The trouble with him was that he was without imagination. He was quick and alert in the things of life, but only in the things, and not in the significances. Fifty degrees below zero meant eighty odd degrees of frost. Suc

Émile ZOLA - La fragoj (1874)

Image
 Émile ZOLA  Ankaŭ tiu noveleto apartenas al la kolekto " Nouveaux contes à Ninon " (Novaj rakontoj al Ninon). La fragoj   1. Junian matenon, malfermante la fenestron, mi ricevis al mia vizaĝo blovon de freŝa aero. Estis dumnokte okazinta vigla ŝtormo. La ĉielo ŝajnis kvazaŭ nova, milde blua, lavita de pluvo ĝis ĝiaj plej etaj anguloj. La tegmentoj, la arboj, kies altajn branĉojn mi povis vidi inter kamentuboj, estis ankoraŭ trempitaj de pluvo, kaj tiu peco de horizonto ridis sub la flava suno. El la najbaraj ĝardenoj leviĝis bona odoro de malsekigita herbo. -Nu, Ninjo, mi gaje kriis, metu vian ĉapon, knabino... Ni ekiru al kamparo. Ŝi aplaŭdis. Ŝi finis sian tualeton en dek minutoj, kaj tio estas tre laŭdinda pri dudekjara koketulino.  Je la naŭa, ni estis en la arbaro de Verrières. 2. Kiaj sekretaj arbaretoj, kaj kiom da amantoj tie promenigis sian amon! Dum la semajno, la boskoj estas dezertaj, oni povas marŝi flankalflanke, kun brako ĉe la talio, la li

Émile ZOLA - La vilaĝeto (1870)

Image
 Émile ZOLA   Ĉi tiu rakonteto de Zola estis verkita post terura batalo dum la milito inter Francio kaj Prusio en 1870. Ĝi estis poste integrita en la kolekto " Nouveaux contes à Ninon " (Novaj rakontoj por Ninon). La vilaĝeto, kiun li rakontas, estis en Francio, sed oni povas legi tiun tekston pensante pri hodiaŭa vilaĝeto en Ukrainio, kompreneble, sed ankaŭ en Etiopio, en Sirio, en Birmanio, kie tiaj vilaĝetoj bedaŭrinde ne mankas... La vilaĝeto I Kie ĝi estas, la vilaĝeto? En kiu terenfaldo ĝi kaŝas siajn blankajn domojn? Ĉu ili ariĝas ĉirkaŭ preĝejo, en la fundo de iu kaveto? Aŭ laŭlonge de granda vojo ili sinsekve kaj gaje iras? Aŭ eble, ĉu ili grimpas sur deklivon, kvazaŭ kapricaj kaprinoj, etaĝigante kaj duonkaŝante siajn ruĝajn tegmentojn en verdaĵoj? Ĉu ĝi havas nomon agrabla por la oreloj, la vilaĝeto? Ĉu temas pri milda nomo, facila por francaj lipoj, aŭ ia germana nomo, raspa, kun hirtaj konsonantoj, raŭka kiel korva krio? Kaj, ĉu oni rikoltas triti

Atahualpa YUPANQUI - Demandetoj pri Dio (1969)

Image
  Atahualpa YUPANQUI Jen alia kanzono de li, kiun mi provis traduki. https://www.youtube.com/watch?v=Z81bPPknxDU   Demandetoj pri Dio Iun tagon, mi demandis: avoĉjo kie estas dio? Avoĉjo malĝojiĝis, nenion li respondis. Avoĉjo en la kampoj mortis sen preĝo nek konfeso, indianoj lin sepultis: kanfluto kaj tamburo. Iom poste mi demandis: paĉjo kion vi scias pri dio? Paĉjo serioziĝis, nenion li respondis Paĉjo mortis en la mino sen flegado nek protekto, koloron de minista sango havas la oro de l'mastro. Mia frato vivas en la montoj kaj konas neniun floron, ŝvito, malario kaj serpentoj ĉirkaŭas arbohakiston. Neniu demandu al li ĉu li jam renkontis dion, lia domo neniam ricevis tiom gravan sinjoron. Paŝante sur vojoj mi kantas kaj kiam estas en prizono, mi aŭdas la voĉon de homoj kiuj pli bone ol mi kantas. Sur la tero estas afero pli grava ol tiu de dio: ke neniu sputu sangon por aliula bonstato. Ĉu dio mizerulojn vartas? eble jes, kaj eble ne. Tamen mi certas, ke li ma